Máy nén (Block lạnh).
a. Chức năng:
Nhận môi chất lạnh ở trạng thái khí có nhiệt độ và áp suất thấp từ giàn lạnh chuyển tới, nén lại chuyển sang trạng thái khí có nhiệt độ và áp suất cao và được đưa tới giàn nóng
b. Phân loại
– Máy nén loại piston
– Máy nén lưu lượng thay đổi
– Máy nén loại cánh gạt
– Máy nén loại trục khuỷu
– Máy nén loại xoắn ốc
– Máy nén truyền động điện
– Máy nén loại Hybrid
b.1 Máy nén loại piston
Máy nén kiểu piston (crank-type compressor): loại này thường được thiết kế nhiều piston (thường từ 3-5 pisron) theo kiểu thẳng hàng hoặc chữ V (inline or V type). Trong quá trình hoạt động mỗi piston thực hiện một thì hút và một thì nén. Trong thì hút, máy nén hút môi chất lạnh ở phần thấp áp từ giàn lạnh vào máy nén qua van hút (van hoa mai).
Cấu tạo gồm : Van an toàn,đệm trục,ly hợp từ,vỏ phía trước, piston, đĩa vát, xi lanh, vỏ phía sau
Cấu tạo máy nén loại piston
Nguyên lý làm việc của máy nén loại piston
b.2.Máy nén có lưu lượng thay đổi.
Máy nén loại có lưu lượng thay đổi chia làm 2 loại :
• Loại có van điều khiển điện tử được điều khiển bằng bộ điều khiển A/C hoặc ECU.
• Loại có van điều khiển cơ.
Nguyên lý làm việc chung của máy nén loại có lưu lượng thay đổi.
● Khi trục quay: chuyển động quay của đĩa chéo chuyển thành chuyển động tịnh tiến của piston trong xylanh và thực hiện việc hút nén xả môi chất lạnh.
Van điều khiển thay đổi áp suất trong buồng áp suất làm thay đổi góc nghiêng của đĩa chéo dẫn đến thay đổi hành trình của piston để điều khiển lưu lượng qua bơm.
Máy nén có lưu lượng thay đổi có van điều khiển kiểu cơ.
Cấu tạo máy nén có lưu lượng thay đổi có van điều khiển kiểu cơ.
Máy nén có lưu lượng thay đổi có van điều khiển điện tử.
Cấu tạo và nguyên lý điều khiển của máy nén lưu lượng thay đổi có van điều khiển điện từ.
Máy nén loại cánh gạt.
Nguyên lý làm việc máy nén khí cánh gạt :
Sử dụng rotor lệch tâm với các cánh gạt có thể trượt theo các hướng tâm để nén khí.
Không khí đi vào buồng tạo bởi cánh gạt, rotor và vỏ máy nén khí , thể tích buồng này được nới rộng ra và hình thành thể tích buồng là lớn nhất.
Khi các cánh gạt quay tiến đến cửa ra, khí sẽ được nén lại vì thể tích buồng chứa ngày càng nhỏ
Khi thể tích giảm thì áp suất tăng cho đến khi áp suất đạt được lớn nhất.Nguyên lý làm việc máy nén khí cánh gạtCấu tạo máy nén khí cánh gạt
Cấu tạo máy nén khí cánh gạt một cấp máy nén khí piston
1. Động cơ
2. Cánh gạt
3. Rãnh
4.Đường khí vào
5. Thân máy
6. Trục
7.Hệ thống làm mát
8.Đường khí ra
Ưu điểm máy nén khí cánh gạt :
Làm việc không ma sát tuổi thọ cao, làm việc êm , tiết kiệm năng lượng tiêu thụ, giá thành bảo trì thấp.
Nhược điểm máy nén khí cánh gạt
Yêu cầu độ kín khít và giá thành chế tạo cao
Tồn tại lực ly tâm và lực dọc trục máy nén khí puma nên lực tác dụng trên các ổ lăn phức tạp.
Có 2 loại :
+ Máy nén loại cánh 2 gạt.
+ Máy nén loại nhiều cánh gạt
Máy nén loại hai cánh gạt
Máy nén loại nhiều cánh gạt.
● Máy nén loại xoắn ốc
Máy nén xoắn ốc là máy nén dùng 2 đĩa xoắn ốc lồng vào nhau để nén môi chất lạnh. Đĩa ở trên cố định trong khi đĩa ở dưới di chuyển theo quỹ đạo. Máy nén xoắn ốc hoạt động rất yên tĩnh, các bộ phận hoạt động một cách trơn tru và hiệu suất cao nhất trong các loại máy nén. Chúng cũng rất linh hoạt trong việc xử lý môi chất ở dạng lỏng. Tuy nhiên, ở thiết kế kín, máy nén xoắn ốc không thể dễ dàng được sửa chữa, chúng không thể quay ở cả 2 chiều.Máy nén xoắn ốc chủ yếu được sử dụng trong hệ thống điều hòa không khí ô tô và lạnh thương mại
Cấu tạo gồm : đầu đẩy, scroll quay, scroll cố định, khớp nối, đầu hút, trục, động cơ
Nguyên lý hoạt động của máy nén loại xoắn ốc.
Máy nén xoắn ốc (scroll) gồm hai phần xoắn ốc acsimet. Một đĩa xoắn ở trạng thái tĩnh, đĩa còn lại quay quanh đĩa xoắn cố định. Hai đĩa xoắn này được đặt ăn khớp vào nhau tạo thành các túi dạng hình lưỡi liềm.
Trong quá trình nén, phần xoắn ốc tĩnh được giữ cố định và phần xoắn động di chuyển trên trục chuyển động lệch tâm. Gas được dẫn vào khoảng trống do hai đĩa xoắn tạo ra. Hai đĩa khép dần từng nấc và dần tiến vào tâm của hình xoắn ốc, thể tích nhỏ dần tạo ra áp suất lớn, khi đến tâm thì gas đạt được áp suất đẩy và được nén qua cổng đẩy ở tâm của scroll cố định. Các túi khí được nén đồng thời và liên tiếp nên tạo ra sự liên tục, ổn định, hiệu quả và yên tĩnh trong quá trình hoạt động.
Nguyên lý hoạt động của máy nén scroll:
Gas đi vào từ hai lỗ mở đối tâm (A), được nén giữa các túi dạng lưỡi liềm của hai scroll (B và C), cho đến khi đến tâm (D) để đạt được áp suất đẩy cần thiết. Quá trình hút và nén gas diễn ra đều đặn, liên tục không xảy ra sự rung động và chấn động.
Đặc điểm nổi bật của máy nén khí scroll là:làm việc êm ái hơn so với máy nén khí piston và trục vít,nhưng do giá thành cao hơn so với các loại máy nén khí piston và trục vít vào khoảng 45% nên ít được phổ biến hơn.
● Máy nén loại trục khuỷu
Máy nén loại truyền động điện
● Máy nén loại Hybrid
● Kiểu A: Tín hiệu điều khiển được truyền đi từ bộ khuếch đại, cùng với các tín hiệu điều khiển khác được cung cấp từ bộ khuếch đại và ECU động cơ.
● Kiểu B: Nhận tín hiệu điều khiển từ bộ khuếch đại A/C, đưa ra tín hiệu từ ECU động cơ.
